بازی بی هدف

به دنیا آمدن یک کودک، همراه با شادی والدین و اطرافیانش است و همه سعی می‌کنند به نحوی موجب جلب توجه کودک شوند. یا به صورت معمول با کودک بازی کنند و لبخند یا واکنشی از سمت او دریافت کنند.

در مطلب پیش رو قصد داریم در مورد بازی نوزاد در ۰تا۳ماهگی یا همان دوره “بازی بی هدف” که در
مطالب قبلی به آن اشاره کردیم صحبت کنیم.

از جمله سوالاتی که در این  زمینه پیش می‌آید…

بازی در این سن چه فوایدی برای کودک دارد؟

چه بازی هایی با کودک بکنیم که به رشد او کمک کند؟

و کودک چه بازی‌هایی را دوست دارد؟

تاثیرات بازی در این سن در دو بخش قابل بررسی است: تاثیرات ذهنی و شناختی و تاثیرات فیزیکی و حرکتی.

کودک در این سن در دوره بازی بی هدف قرار دارد، به این صورت که حرکاتی انجام می‌دهد که هدفی از آن ها ندارد. ولی آیا “بازی بی هدف” هیچ فایده ای برای کودک ندارد؟

یقینا پاسخ خیر است.

بازی در این دوره باعث می‌شود نوزاد به شما نزدیک تر شود و شما به او کمک می‌کنید دنیای تازه خود را بهتر بشناسد.

نوزاد و بازی

بهترین وسیله برای بازی نوزاد خود شما هستید و بازی کردنتان با هم می‌تواند خیلی ساده باشد. تمام چیزی که برای شروع بازی نیاز است خود شما و نوزادتان هستید!

• بازی بین شما و نوزاد در قالب اسباب بازی و بازی های قانون دار نیست بلکه براساس “اثر متقابل” بین شما و نوزاد است و همین اثر متقابل است که بازی را سرگرم کننده و جالب می کند.

چرا بازی با نوزاد اهمیت دارد؟

بازی کردن با نوزاد، به شما و فرزندتان این امکان را می‌دهد که همدیگر را بهتر بشناسید.

والدین عزیز:

وقتی با نوزاد خود بازی می‌کنید او یاد می‌گیرد به شما اعتماد و تکیه کند و طناب ارتباطی بین شما و کودکتان محکم تر می‌­شود و این مساله به نوزاد شما احساس عشق و امنیت می­‌دهد.

بازی به مغز کودک شما در جهت تکامل کمک می‌کند و به رشد همه جانبه، یادگیری و تندرستی او کمک می‌کند. در واقع تجربه های جدید بازی به بخش هایی از مغز کودک کمک می­‌کند که به هم وصل شوند و رشد کنند. از طریق بازی، نوزاد با دنیای خود آشنا می‌­شود و تعامل با آن را یاد می­‌گیرد.

همچنین بازی به کودک کمک می­‌کند که حرف زدن را یاد بگیرد و کلمات را بفهمد.

حتی در شرایطی که شما (والدین) وقت کافی برای بازی با کودکتان نداشته باشید، می­‌توانید با او در مورد اتفاقاتی که برایتان افتاده، صحبت کنید. مثلا در مورد شام پختن یا خرید کردن یا … .

بازی می­‌تواند نکات بسیاری را در مورد شخصیت فرزندتان برای شما مشخص کند.

این که آیا خشن و یک دنده است؟

ساکت و آرام است؟ و …

تاثیر بازی بر تفکر و تخیل

نوزادان تازه متولد شده آماده آموزش و یادگیری‌ هستند.

وقتی با کودک خود بازی می‌­کنید و به درخواست‌های او پاسخ می­‌دهید، این موضوع باعث می‌­شود کودک شما احساس امنیت و عشق را تجربه کند.

این مساله همچنین به شما و کودک کمک می­‌کند که همدیگر را بهتر بشناسید. همچنین این احساس امنیت و عشق به مغز کودک در زمینه توانایی فکرکردن، ارتباط برقرار کردن، حافظه و پیش بینی اتفاقات پیش رو کمک می‌کند.

تعامل گرم و پر از مهر و محبت، کلیدی ترین موضوع در مورد ارتباط با فرزند است.

چه انتظاراتی در این سن از کودک داریم:

1. در ابتدا کودک نمی‌داند چگونه از خودش مراقبت کند ولی بعدها این را یاد می­‌گیرد.
2. یاد می­‌گیرد صدای شما را تشخیص دهد و به آن واکنش نشان دهد.

بازی های پیشنهادی در این سن

1. آوازخواندن، صحبت کردن، قلقلک دادن، شمردن انگشتان پا، پوف کردن. این ها نمونه هایی از بازی های مناسب برای نوزاد است.
2. نوزادان همچنین شعرهای کودکانه و شعرهای قدیمی و محلی فرهنگ و زبان خود که آهنگ خاصی دارند را دوست دارند.
3. شکلک در آوردن، لبخند زدن، خندیدن، چرخاندن مردمک چشم و زبان درآوردن از جلمه سرگرمی‌هایی هستند که نوزاد شما دوست دارد و با انجام این کارها از سوی شما به صورتتان نگاه می‌­کند. بهترین زمان برای بازی چهره به چهره، هنگام پوشک عوض کردن است.
4. وسایل با جنس ها و بافت های مختلف را به کودک خود ارائه بدهید تا آن ها را با دستان خود احساس کند. مثلا اسباب بازی های نرم، وسایل لرزان و کتاب های پارچه ای که صفحه هایشان مطالب متفاوتی دارند برای آن ها جالب است. تجربه احساس موارد متفاوت به فرزندتان کمک می‌­کند دنیای خود را بهتر بشناسد.
5. وسایل مختلفی را به فرزندتان بدهید تا درون و بیرون آن ها را ببیند. همچنین به او کمک کنید انسانها و مکان‌های مختلف را ببیند.
6. هر روز زمانی را برای خوابیدن نوزاد روی شکم اختصاص دهید. این کار به نوزادتان این امکان را می­‌دهد که نگه داشتن سرش را تمرین کند و از یک زاویه دیگر به اطرافش نگاه کند. همیشه به کودک خود در این حالت نگاه کنید، اما برای خوابیدن او را به پشت بخوابانید.
7. همراه کودکتان بخوانید و اصلا به این فکر نکنید که این کار برای کودکتان زود است! نکته مورد توجه این است که کتاب را نزدیک کودکتان بگیرید زیرا آن ها فقط ۲۰-۳۰ سانتیمتری خود را می‌­بینند.

در این سن نوزاد شما ممکن است به رنگ های روشن آویزان شده از تختش برای مدت زیادی نگاه کند. که در ظاهر یک فعالیت ساده به نظر می‌رسد اما در واقع کودک در حال یادگیری حرکت و رنگ ها و … است.

توجه کنید:

کودکان می‌خواهند دنیای خود را بشناسند ولی نمی­‌خواهند به صورت یک جا همه دنیا را بیاموزند. بسیاری از فعالیت ها و صدا ها ممکن است کودک شما را خسته کند. همچنین ارائه بیش از حد بعضی از محرکها ممکن است کودک شما را خسته کند و باعث خواب او شوند. مراقب این نشانه ها باشید!

تاثیر بازی بر حرکت

1. کودکان متولد می‌شوند و آمادگی این را دارند از طریق حرکت کردن، یاد بگیرند.
2. آن ها تجربه های زیادی را از طریق حرکت و مهارت های مربوط به آن به دست می‌آورند.
3. نوزادان از طریق بازی یاد می‌گیرند که واکنش های مناسبی نسبت به محیط خود داشته باشند و همچنین این که چگونه از بدن خود استفاده کنند. مثلا وقتی یک اسباب بازی را نزدیک کودک خود قرار می‌­دهید و کودک شما آن را می‌­گیرد، یاد می­‌گیرد که می­‌تواند از دست خود استفاده کند و اشیا را بگیرد.
4. بسیاری از حرکاتی که نوزادان از طریق بازی یاد می­‌گیرند زمینه ساز مهارت‌هایی می‌شوند که در آینده می‌­توانند انجام دهند، مثل:چهاردست و پا رفتن، راه رفتن، استفاده از انگشتان دست و …
5. هرچقدر بیشتر با کودکتان بازی کنید او قوی تر می­‌شود.

زمانی که از نوزادتان حرکتی می­‌بینید او را تشویق کنید، این تشویق باعث می­‌شود او احساس عشق و ارزشمندی کند و انگیزه حرکت های بعدی را به دست آورد.

انتظارات از کودک در هفته های مختلف
هفته اول

1. صورت شما را نگاه کند و تحرکات را با چشم دنبال کند.
2. سرش را هنگامی که روی شکم قرار می‌گیرد بالا نگه دارد.

هفته های بعدی

1. مشت های خود را ‌بتواند باز کند و همچنین اشیا آویزان را بگیرد و بکشد.
2. پای خود را حرکت دهد، بخصوص وقتی که در حمام و بدون پوشک است. (حدودا ۸ هفتگی)
3. دست ها و پا های خود را به سمت صورت شما حرکت دهد. (حدود ۱۲هفتگی)

بازی های پیشنهادی در این سن

1. اسباب بازی را در دست کودکتان قرار داده یا آن را تکان دهید و کودک را تحریک کنید که آن را بگیرد.
2. اسباب بازی ها را جلوی او قرار دهید و تشویقش کنید که آن ها را بگیرد.
3. شعر کودکانه بخوانید و خودتان نیز به همراه شعر کمی حرکت کنید و او را نیز تحریک کنید که خودش را تکان دهد.
4. کودک را روی زمین قرار دهید و به او اجازه دهید خود را تکان دهد. و اصلا سعی نکنید او را مجبور به انجام کاری کنید که توانایی‌اش را ندارد و فقط تلاش کنید از تماشای او لذت ببرید.

محمدرضا مبصری نژاد